Lễ hội đền Cô Tân An (Văn Bàn)
Đây là ngôi đền được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2010, thờ Bà chúa thượng ngàn Nguyễn Hoàng Bà Xa có công dẹp giặc giữ nước thời xưa.
Theo sử sách chép lại, vào cuối đời Lê, niên hiệu Cảnh Hưng (1740-1786), khi khắp vùng Qui Hóa, nhất là châu Thủy Vỹ, Văn Bàn luôn bị giặc cướp tàn phá, “Khắp vùng loạn lạc, dân cư điêu tàn, ruộng đất bỏ hoang”. Trước sự loạn lạc ấy, bà Nguyễn Hoàng Bà Xa đã cùng cha là Thần Vệ quốc Nguyễn Hoàng Bẩy đứng lên chiêu dụ đồng bào các dân tộc thiểu số như Dao, Giáy, Nùng áo xanh… khẩn điền khai mỏ, đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ bờ cõi, giành lại cuộc sống ấm no cho muôn dân. Khi bà mất đi, “Hương thơm còn lẫy lừng, ảnh hào quang sáng tỏ muôn nơi”, để tưởng nhớ công lao to lớn của bà nhân dân trong vùng tạc dạ ghi ơn và đóng góp công sức, tiền của xây dựng đền thờ, cử người trong coi hương khói thường xuyên. Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, sự biến đổi của thiên nhiên, hiện nay ngôi đền đã được tôn tạo, xây dựng lại trên chính vị trí khu đất linh thiêng xưa (trên nền đất rộng, ngay bên bờ sông Hồng, nhìn theo hướng Đông Bắc, đối diện với di tích lịch sử văn hóa Quốc gia đền Bảo Hà), trở thành địa chỉ du lịch tâm linh uy linh thu hút đông đảo du khách thập phương.
Để đáp ứng nguyện vọng của đông đảo các tầng lớp nhân dân cũng như du khách thập phương và để di tích mang đúng ý nghĩa lịch sử lâu đời, kể từ khi ngôi đền được xây dựng lại tại vị trí cũ, Đảng bộ và chính quyền xã đã duy trì việc tổ chức lễ hội đền Cô Tân An vào ngày 17 tháng Giêng và cũng là ngày lễ tế đền. Đây là dịp để nhân dân và du khách đến dâng hương tưởng nhớ vị anh hùng đã có công xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và cũng là hoạt động cầu nối gắn kết chặt chẽ của hai di tích đền Bảo Hà – đền Tân An, địa chỉ du lịch tâm linh trong chương trình du lịch Về cội nguồn của ba tỉnh Lào Cai – Yên Bái – Phú Thọ.
