Biểu diễn chầu văn trong Khu du lịch sinh thái Tràng An

Chủ trương, chính sách và bước đi đúng đắn

Ông Trần Ngọc Hiệp, nguyên Phó Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình nhớ lại: Khi tái lập tỉnh, Ninh Bình chỉ có 1 đơn vị làm du lịch, đó là Công ty du lịch Ninh Bình. Đến năm 1995 mới có quyết định thành lập Sở Du lịch với gần 10 cán bộ, nhân viên.

Để có những bước đi đúng, ngay những năm đầu thành lập Sở đã triển khai nghiên cứu thực tiễn phát triển du lịch trong nước và quốc tế, những thuận lợi của Ninh Bình từ đó tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các chủ trương, chính sách về phát triển du lịch Ninh Bình. Phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển du lịch lập quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Ninh Bình thời kỳ 1995 - 2010.

Tiếp đó, tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 03-NQ/TU ngày 18/12/2001 về phát triển du lịch đến năm 2010; đến năm 2007, điều chỉnh bổ sung quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Ninh Bình đến 2010 định hướng đến 2015. Đặc biệt là Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 13/7/2009 của Tỉnh ủy và Kế hoạch số 07/KH-UBND của UBND tỉnh về phát triển du lịch đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

Khi các chủ trương, chính sách, chương trình, dự án phát triển du lịch được hoạch định đã tạo động lực và điều kiện thuận lợi cho nhiều thành phần kinh tế tham gia, góp phần thúc đẩy du lịch Ninh Bình phát triển. Với nhiều dự án như: Khu du lịch sinh thái Tràng An, Khu du lịch tâm linh núi chùa Bái Đính, Vùng bảo vệ đặc biệt khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, Khu du lịch sinh thái hồ Đồng Chương, Khu du lịch phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn... được triển khai, đầu tư mạnh mẽ.

Ngành Du lịch đã phối hợp với các ngành, các cấp, chính quyền địa phương triển khai nhiều giải pháp, tuyên truyền việc phát triển du lịch sâu rộng tới các cấp, các ngành và nhân dân nên đã có nhiều công trình trọng điểm về du lịch được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước và nguồn xã hội hóa như: xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động; Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An, chùa Bái Đính; Dự án tu bổ tôn tạo di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư...

Hệ thống cơ sở lưu trú du lịch không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Nếu như năm 1992, toàn tỉnh mới có 2 cơ sở lưu trú du lịch với 58 phòng nghỉ, thì đến hết năm 2016 toàn tỉnh đã có 423 cơ sở lưu trú du lịch với 5.748 phòng nghỉ, trong đó có 10 khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 3-5 sao.

Các cơ sở lưu trú du lịch đã tăng cường duy tu bảo dưỡng trang thiết bị, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, nhân viên nên chất lượng dịch vụ ở các cơ sở lưu trú đã tốt hơn so với những năm trước, bước đầu mang lại sự hài lòng cho khách du lịch. Nhận thấy tiềm năng, thế mạnh, nhiều doanh nghiệp đầu tư, xây dựng trung tâm hội nghị, nhà hàng cao cấp, các cơ sở dịch vụ vui chơi giải trí, mua sắm.

Cùng với đó, các cấp, ngành, doanh nghiệp du lịch không ngừng chú trọng nghiên cứu khai thác các nguồn tài nguyên du lịch sinh thái, văn hóa, xây dựng phát triển các loại hình du lịch mới, đặc thù như du lịch văn hóa - tâm linh, du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng… nhiều tuyến, điểm du lịch mới được đưa vào khai thác phục vụ khách du lịch.

Quan tâm bảo tồn và phát triển sản phẩm làng nghề truyền thống phục vụ du khách. Nhiều món ăn, ẩm thực của Ninh Bình đã được Tổ chức kỷ lục Việt Nam công nhận là món ăn nổi tiếng của Việt Nam và kỷ lục châu Á như: thịt dê, cơm cháy, rượu Kim Sơn, nem Yên Mạc, mắm tép Gia Viễn…

Công tác xúc tiến, quảng bá du lịch Ninh Bình ngày càng được chú trọng và bước đầu đã mang tính chuyên nghiệp, có hiệu quả bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, với hàng trăm nghìn ấn phẩm, sách hướng dẫn du lịch, đĩa VCD được sản xuất, phát hành giới thiệu về tài nguyên du lịch, đất và người Ninh Bình đến với du khách trong nước và quốc tế. Công tác xúc tiến, quảng bá trên mạng Internet, hàng năm thu hút từ 1,5 - 2,5 triệu lượt khách truy cập. Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng như: báo, đài truyền hình trong nước và quốc tế.

Đặc biệt, Ninh Bình đã tổ chức nhiều sự kiện du lịch quốc tế như: Hội nghị tâm linh vì sự phát triển bền vững, Đại lễ Phật đản Vesak. Tổ chức nhiều Hội nghị xúc tiến đầu tư quảng bá du lịch tại các hội chợ du lịch trong và ngoài nước: Hội chợ Du lịch quốc tế Nhật Bản, Thái Lan, Singapore, Đức; tổ chức đón các đoàn phóng viên báo chí (Presstrip), các công ty lữ hành (Famtrip) khảo sát các tuyến, điểm du lịch, viết bài, quay phim nhằm giới thiệu, tuyên truyền quảng bá tài nguyên, sản phẩm du lịch Ninh Bình, đặc biệt các giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới - Quần thể danh thắng Tràng An.

Ngành đã phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng về nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên, nhà quản lý, vận hành trong ngành du lịch, những lao động địa phương có khu điểm du lịch.

Thành tựu quan trọng

Nếu như năm 1992, lượng khách du lịch đến Ninh Bình mới đạt 70.562 lượt khách thì đến năm 2016 đã đón được 6,44 triệu lượt, trong đó khách quốc tế là 715.603 lượt. Có thể nói, giai đoạn 1992-2016, du lịch Ninh Bình đã có bước phát triển và đạt được thành tựu rất quan trọng, tốc độ tăng trưởng về khách du lịch đạt 20,69%/năm.

Với lượng khách quốc tế chiếm tỷ lệ khá cao (11,1%) cùng với sự gia tăng đột biến về khách nội địa trong những năm qua cho thấy Ninh Bình đang trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút ngày cành lớn lượng khách quốc tế và nội địa, đưa doanh thu du lịch liên tục tăng cao.

Năm 1992, tổng thu từ du lịch Ninh Bình đạt 1,578 tỷ đồng, năm 2016, doanh thu từ du lịch đạt 1.765 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng đạt 33,98%/năm. Đến nay, ngành Du lịch đã tạo ra nhiều việc làm mới cho xã hội, với 17.000 lao động, trong đó có 4.200 lao động thường xuyên.

Để du lịch Ninh Bình tiếp tục phát huy vai trò xung kích trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới, ngành Du lịch sẽ tiếp tục bám sát sự chỉ đạo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, chính sách về phát triển du lịch.

Để phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy giá trị di sản, tỉnh đã có Nghị quyết số 02-NQ/TU của Tỉnh ủy về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới - Quần thể Danh thắng Tràng An trong phát triển du lịch giai đoạn 2016 - 2020 và các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh.

Theo đó, việc xây dựng, triển khai các giải pháp khai thác hợp lý tài nguyên du lịch đi đôi với bảo vệ, gìn giữ, tôn vinh giá trị di sản để hướng đến phát triển bền vững.

Tổ chức các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý di sản; khuyến khích đầu tư phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch mới, độc đáo, hấp dẫn và thân thiện với môi trường.

Có chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện cho cộng đồng địa phương tham gia giữ gìn, bảo vệ di sản, cung cấp dịch vụ và hưởng lợi từ hoạt động du lịch.

Chú trọng đầu tư, định vị và quảng bá sâu rộng giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới - Quần thể Danh thắng Tràng An ở trong và ngoài nước, thu hút khách du lịch tới tham quan, nghiên cứu về di sản, nâng cao đời sống cộng đồng dân cư địa phương.

Kết quả kinh doanh du lịch luôn tăng trưởng ở mức cao, đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương. Sức lan tỏa mạnh của ngành Du lịch đã và đang thúc đẩy nhiều ngành, nhiều lĩnh vực phát triển, tạo sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần phát triển văn hóa, xã hội; thu hút ngày càng nhiều lao động, góp phần xóa đói, giảm nghèo cho người dân địa phương… Du lịch đã tạo được tiền đề vững chắc để phát triển ở mức cao hơn trong những năm tiếp theo.