Tại những địa phương này, người dân đã đầu tư xây dựng các cơ sở lưu trú mới, một số hộ cải tạo hoặc sử dụng chính nhà sàn của mình làm nhà nghỉ với diện tích bình quân 100 m2/hộ, đảm bảo phục vụ từ 15 - 30 du khách.

Theo lãnh đạo Phòng Văn hóa huyện Sa Pa, nhận được sự hỗ trợ của Dự án “Hỗ trợ du lịch bền vững”, đến nay 31 hộ dân xã Bản Hồ và trên 30 hộ tại xã Tả Van đã cải tạo, đầu tư cơ sở lưu trú, đáp ứng nhu cầu ăn, nghỉ của du khách. Du lịch cộng đồng đã giúp nhiều hộ dân tại các địa phương có nguồn thu nhập mỗi năm từ 40 - 50 triệu đồng. Theo điều tra của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên thế giới (IUCN), hơn 70% số du khách quốc tế đến Sa Pa có nhu cầu tới các bản, làng của đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo lãnh đạo ngành Văn hóa - Thể thao và Du lịch Lào Cai, Dự án “Hỗ trợ du lịch bền vững” trong cộng đồng dân cư được Tổ chức IUCN và Tổ chức Phát triển của Chính phủ Hà Lan (SNV) triển khai tại Lào Cai từ năm 2008. Mục đích của dự án là đào tạo, nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số ở Sa Pa trong kinh doanh du lịch. Dự án được triển khai thí điểm tại 2 thôn Cát Cát và Sín Chải, thuộc xã San Sả Hồ với sự tham gia của 4 hộ dân. Các hộ dân được hướng dẫn cách tổ chức đón tiếp, bố trí nơi nghỉ cho du khách có nhu cầu tham quan, khám phá phong tục, tập quán và các hoạt động lao động, sản xuất của người dân địa phương.

Tại đây, các hộ dân được dự án hỗ trợ, tập huấn kĩ năng giao tiếp, tổ chức vệ sinh nhà ở và thành lập các đội văn nghệ tại thôn, bản, sẵn sàng biểu diễn phục vụ khi du khách có nhu cầu. Bên cạnh đó, Dự án “Hỗ trợ du lịch bền vững” cũng khuyến khích các hộ dân trong thôn bảo tồn và phát triển một số ngành, nghề truyền thống, như dệt thủ công, thêu may thổ cẩm, rèn, đúc, chạm khắc, sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ. Trong thời gian ngắn, lượng khách du lịch, đặc biệt là du khách nước ngoài đến đây đã tăng nhanh chóng.

Mô hình du lịch cộng đồng ở vùng cao đã và đang phát triển mạnh, được nhiều du khách ưa chuộng, góp phần nâng cao đời sống của người dân. Tuy nhiên để phát triển theo hướng tích cực và bền vững cần phải quan tâm đầu tư từ nhiều phía.

Hiện ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lào Cai phối hợp với các chủ dự án nâng cao chất lượng hoạt động du lịch bằng cách làm phong phú thêm các sản phẩm nhằm kéo dài thời gian lưu trú của du khách. Các địa phương đã và đang phát triển du lịch cộng đồng tích cực chỉ đạo các xã, cơ quan chuyên môn đẩy mạnh tuyên truyền để người dân tiếp tục bảo tồn, phục dựng những nét đẹp văn hoá truyền thống. Bên cạnh đó, tăng cường vận động người dân tham gia bảo vệ môi trường sinh thái, cảnh quan tự nhiên để phát triển du lịch bền vững./.