Là đứa con của quê hương Trà Vinh, nên từ nhỏ tôi thường được nghe người lớn kể câu chuyện về sự ra đời của Ao Bà Om.

Chuyện kể rằng, ngày xưa, vùng đất này đến mùa hạn thì nước ngọt rất khan hiếm. Ruộng rẫy khô cằn, cây cỏ vàng úa. Đời sống bà con lầm than, khốn khổ. Một ông hoàng trấn nhậm trong vùng bèn tổ chức cho phái nam và phái nữ một cuộc thi đào ao để chứa nước ngọt. Nội trong một đêm, bên nào đào được ao lớn và sâu hơn sẽ thắng. Phái nam ỷ vào sức mình nên chểnh mảng. Trong khi đó, phái nữ, dưới sự chỉ huy của bà Om, một người phụ nữ Khmer, đã đào được một cái ao to và rộng trước khi mặt trời ló dạng. Bà Om còn cho người đốt một ngọn đèn nhỏ treo trên cành cây, bên cánh đàn ông nhìn vào cứ tưởng là sao Hôm chưa lặn nên cứ vô tư trà rượu, quên cả chuyện đào ao.

Kết quả, phái nữ đào được cái ao to, hình vuông, được đặt theo tên của người phụ nữ Khmer đã chỉ huy đào ao. Còn ao của phái nam nằm cạnh bên, nhưng do quá nhỏ và cạn nên đã bị lấp mất…

Ao Bà Om đã trở thành một biểu tượng, có giá trị văn hóa, tinh thần sâu sắc đối với người dân Trà Vinh. Hàng năm, cứ đến các ngày lễ tết: lễ Chol Chnam Thmay, Dolta, đặc biệt là lễ hội Cúng Trăng (Ok Om Bok) thì có rất nhiều bà con Khmer, Kinh, Hoa ở Trà Vinh và một số tỉnh lân cận tụ hội về Ao Bà Om vui chơi, nhảy múa, xem hát dù kê, múa rô-băm..., thể hiện sự đoàn kết, hòa hợp của ba dân tộc Kinh - Hoa - Khmer anh em.

Ao Bà Om còn là địa điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh Trà Vinh. Đến Ao Bà Om vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, du khách đều có thể tận hưởng một không gian khoáng đãng, trong lành. Đứng ở một góc ao, phóng tầm mắt về 3 góc còn lại thì du khách có thể cảm nhận được sự hùng vĩ, to lớn của cái ao có diện tích mặt nước khoảng 10.000m2. Rất nhiều cây cổ thụ bao bọc xung quanh ao như những vị tướng có nhiệm vụ bảo vệ cái gì đó thiêng liêng, cao quý lắm. Một số cây cổ thụ lâu năm còn tạo cho mình những dáng hình thật ngộ nghĩnh, hấp dẫn mọi người từ cái nhìn đầu tiên. Nếu ai cảm thấy mệt mỏi thì có thể mắc võng, đánh một giấc ngon lành dưới tàn cây rộng lớn, mát mẻ của các cây cổ thụ.

Đến với Ao Bà Om, du khách còn được thăm chùa Âng, ngôi chùa Khmer vào loại cổ nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (xây dựng vào năm 990) và Bảo tàng văn hóa Khmer để hiểu thêm về nét đẹp văn hóa truyền thống của người Khmer Nam bộ. Quần thể: Ao Bà Om, chùa Âng và Bảo tàng văn hóa Khmer được xác định là địa điểm du lịch hàng đầu trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh Trà Vinh trong thời gian tới./.