Sống ở phố cổ
Một ngày lưu trú tại nhà cổ ở Hội An bắt đầu từ tờ mờ sáng. Du khách cùng dậy, nấu nước, pha trà, cùng thưởng thức chén trà nóng với chủ nhà. Và chỉ cần mở nhẹ cánh cửa gỗ, du khách đã thoả thuê hưởng thụ không khí trong trẻo, yên bình của phố cổ vào tinh mơ, thả bước lang thang khắp phố phường Hội An, dọc ra bến đò trò chuyện với những mẹ, những chị đang gánh rau, bưng cá ra chợ sớm. Hoặc chạy bộ xuống biển Cửa Đại để đón bình minh lên. Du khách nào thích sự tĩnh lặng thì có thể chọn cho mình một quán cà phê “cóc” nào đó ở những góc phố nhỏ để nhìn ngắm cư dân phố cổ bước vào một ngày mới. Buổi điểm tâm sáng dùng với chủ nhà trọ có thể chỉ là những món ăn dân dã như xôi bắp, khoai lang luộc, cháo gạo lức với cá khô, hoặc “sang” hơn là tô mì Quảng vàng rộm, tô cao lầu thơm phức hay đĩa hoành thánh còn bốc khói. Và nếu du khách không ăn được món Việt thì cũng không gì phải lo ngại vì chủ nhà đủ tài nghệ để chế biến những món điểm tâm theo kiểu Âu, Á,.. để phục vụ khách.

Ông Phạm A, chủ nhà trọ Minh A (số 2, Nguyễn Thái Học, Hội An) cho biết : Căn nhà khoảng 100 m 2 của ông đã có hơn 100 tuổi.  Khi con cái đã lập gia đình sống riêng, gia đình sắp xếp sinh hoạt để xây dựng được 4 phòng, mỗi phòng có hai giường, công suất khai thác phòng vào những mùa du lịch rất tốt, giá phòng từ 10 đến 15 USD/ đêm.

Anh Smith và Nick (du khách Australia) cho biết : Ở đây thật tuyệt vời, như là chính ngôi nhà của anh chị,  người thân chúng tôi vậy. Ban đầu chúng tôi chỉ định ở Hội An chừng 2 ngày, nhưng thích quá nên lưu lại đã gần một tuần nay. Chúng tôi đã  email về giới thiệu với bạn bè loại hình du lịch mới mẻ này và họ cũng đã lên kế hoạch để đến Hội An thưởng thức không khí “homestay”. Nhà trọ cũng có đầy đủ thông tin cho du khách tìm hiểu tại Hội An như dịch vụ tour tuyến lân cận, đặt vé máy bay, tàu hoả, sách báo nước ngoài,..

Trải nghiệm cuộc sống ở vùng ngoại ô
Chính quyền Hội An đã nhận thấy sự cần thiết phát triển dịch vụ lưu trú này với mong muốn đưa đời sống văn hoá của người dân phố Hội đến gần gũi với du khách hơn. Đồng thời cũng làm phong phú hơn loại hình du lịch ở Hội An. Tuy nhiên việc quy hoạch phát triển dịch vụ này vẫn còn khó khăn, phụ thuộc rất nhiều vào kiến trúc cổ mỗi nhà, việc khai thác du lịch phải đi đôi với việc trùng tu phố cổ, bảo vệ môi trường du lịch. Chính vì thế, loại hình du lịch sinh thái kết hợp lưu trú cùng cư dân địa phương ở các vùng ven phố cổ đang là một hướng đi mới mẻ, hiệu quả.

Thành phố Hội An cũng đã có định hướng phát triển mạng lưới du lịch nhà vườn quy hoạch cụ thể, tập trung tại các xã Cẩm Thành, Cẩm Nam, phường Cẩm Châu, Cẩm An,... vốn là những vùng ven phố cổ vốn có sẵn tiềm năng về cảnh quan, cây xanh.Các hộ dân sẽ là “chủ đầu tư” các dự án nhà vườn của chính mình, với diện tích đất vườn và nhà ở tối thiểu 500m2, kiến trúc phải tuân thủ dạng nhà truyền thống Hội An, chương trình sinh hoạt hằng ngày cùng du khách phải cụ thể, đậm tính văn hoá bản địa. Trong thời gian lưu trú, du khách hoà mình vào đời sống gia chủ, tham gia các sinh hoạt thường nhật của người dân nông thôn, cùng đi chợ, mua thức ăn, cùng lăn vào bếp để nấu nướng những món ăn truyền thống của xứ Quảng, chăm sóc hoa màu, tìm hiểu những danh thắng, di tích ở Hội An. Gia chủ sẽ là những “hướng dẫn viên” nhiệt tình, cùng “sát cánh” giúp du khách khám phá, tìm hiểu đời sống của cư dân Hội An, sinh hoạt văn hoá cộng đồng, lễ hội dân gian.

“Việc đầu tư vào mô hình “homestay” cũng là hướng để Hội An phát triển du lịch cộng đồng, để người dân có thể hưởng lợi trực tiếp từ du lịch, đồng thời mở rộng không gian du lịch đến các vùng ven, giảm tải cho khu phố cổ. Du khách có cơ hội để cảm nhận hết về con người và vùng đất này một cách giản dị”, ông Nguyễn Sơn Thủy- Giám đốc Trung tâm lữ hành quốc tế Hội An nhận xét. Tuy nhiên, theo ông Thủy, một số nhà trọ “homestay” có giá khá cao- trên 30 đôla/phòng/đêm. Với mức giá ấy, khó mà chào bán cho du khách vì ở nhiều quốc gia khác, du lịch “homestay” cũng đồng nghĩa là giá cả bình dân. Nhưng chất lượng thì  không thể bình dân vì du khách rất khó tính. Nếu phòng trọ không đầy đủ tiện nghi, sạch sẽ, không đảm bảo an toàn thì du khách sẽ không lựa chọn, không quay lại lần thứ hai. Và để mô hình này hoạt động hiệu quả, rất cần sự liên kết, hỗ trợ từ các công ty lữ hành- những nhà tổ chức tour chuyên nghiệp.