Một góc cao nguyên trắng Bắc Hà

Có diện tích tự nhiên gần 70.000ha, Bắc Hà là nơi sinh sống của 14 dân tộc anh em. Lịch sử kiến tạo địa chất và lịch sử văn hóa lâu đời đã tạo cho Bắc Hà nhiều di tích văn hoá và danh lam thắng cảnh đa dạng, sinh động, có sức cuốn hút mãnh liệt đối với du khách trong và ngoài nước. Núi ba mẹ con, núi cô tiên... cùng hệ thống hơn 30 hang động, các cánh rừng già ở Bản Liền, Cốc Ly, Tả Văn Chư, thành cổ Trung  Đô, đền thờ Gia quốc công Vũ Công Mật, dinh thự cổ Hoàng A Tưởng, đặc biệt là văn hoá chợ phiên... Đây là những di sản vật thể và phi vật thể có thể khai thác, phục vụ cho phát triển kinh tế du lịch của Bắc Hà.

Huyện Bắc Hà, hiện có khoảng trên 1.300ha cây ăn quả ôn đới là mận, đào, lê… đều là những cây trồng đặc trưng, có giá trị kinh tế cao, khi được kết hợp với các hoạt động du lịch trải nghiệm sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn giúp cho ngành du lịch phát triển một cách bền vững. Người dân tham gia các Đề án được chính quyền địa phương khuyến khích, hỗ trợ giống, phân bón, chuyển đổi đất trồng cây kém hiệu quả sang phát triển cây ăn quả ôn đới và dược liệu.. Nhờ đó, nhiều hộ dân thoát nghèo, họ mạnh dạn tiếp tục đầu tư mở rộng diện tích theo định hướng của của địa phương. Vào mùa hoa, mùa quả, nhiều hộ dân mở dịch vụ đón du khách đến tham quan, trải nghiệm, mang lại thu nhập ổn định cho gia đình. Anh Tráng Seo Khúa, thôn Hoàng Hạ, xã Hoàng Thu Phố chia sẻ: Nhiều du khách đến thì cũng có phản ánh là  rất đẹp. Nhiều khách cũng bảo, hứa hẹn là hết mùa hoa đến mùa quả thì cũng hứa hẹn bảo thời gian bao lâu thì cũng báo cho  khách rồi khách lại lên tiếp tục trải nghiệm hái quả.

Những kỵ sỹ tranh tài trên đường đua tại các mùa giải

Lễ hội đua ngựa Bắc Hà là một lễ hội truyền thống được bắt đầu từ tập quán sử dụng ngựa trong đời sống kinh tế, văn hóa hằng ngày của cộng đồng. Từ cuối thế kỷ 19, cứ vào ngày con ngựa đầu tiên của năm mới, các dân tộc ở Bắc Hà lại tổ chức nghi lễ diễu hành ngựa, trâu trên đường phố nhằm cầu cho một năm mới, một mùa canh tác mới của người dân được thuận lợi, mưa thuận gió hòa, con người khỏe mạnh. Đến những năm 2000, du lịch Bắc Hà đã có những bước phát triển mới, du khách về với vùng đất cao nguyên trắng Bắc Hà ngày một đông hơn. Trước yêu cầu phải xây dựng Bắc Hà thành vùng đất du lịch của tỉnh Lào Cai, với những sản phẩm văn hóa du lịch đặc thù, lễ hội đua ngựa truyền thống của các dân tộc huyện Bắc Hà được khôi phục lại.

Tháng 6 năm 2008, lễ hội đua ngựa Bắc Hà chính thức được tổ chức trên cơ sở lễ hội rước ngựa, đua ngựa xưa của đồng bào. Những năm gần đây, cùng với lễ hội đua ngựa, Bắc Hà đã tổ chức các hoạt động Festival Bắc Hà, tuần du lịch Bắc Hà,…nhằm tạo nên một không gian vui chơi hấp dẫn cho tất cả du khách khi về với khu du lịch Bắc Hà. Hiện này trên cao nguyên trắng Bắc Hà đã tổ chức thành công 4 mùa lễ hội gắn với 4 mùa trong năm. Từ đó, đã góp phần phát triển du lịch, tăng doanh thu du lịch, tiêu thụ các mặt hàng nông sản đặc hữu của địa phương. Ông Bùi Văn Vinh, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Bắc Hà cho biết: Chúng tôi đang tham mưu Lễ hội đua ngựa, phần lễ sẽ được tổ chức vào mùa xuân để mang lại cái bản sắc truyền thống từ trước đến nay là lễ hội đó được diễn ra vào mùa xuân. Các giải đua ngựa đã có 16 năm nay rồi thì vẫn tổ chức vào mùa hè là vào tháng 5,6, vì nó ăn sâu vào tiềm thức của du khách rồi. Thì đây chính là cái khác biệt và từ đó tạo ra 2 sản phẩm du lịch, hoạt động khác nhau đó là du khách đi du xuân sẽ được trải nghiệm lễ hội đua ngựa và mùa hè đi nghỉ mát thì sẽ được thưởng thức giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà.

Giải leo núi chinh phục đỉnh núi 3 mẹ con

Lễ hội khèn Mông

Lễ hội nhảy lửa của người Dao

Bắc Hà là vùng đất du lịch có điều kiện thuận lợi về khí hậu, thiên nhiên và giàu bản sắc văn hóa. Trên cao nguyên hùng vĩ, người dân địa phương đã kiến tạo nên những cảnh quan nhân sinh đặc sắc. Đó là cảnh quan nông nghiệp với những mùa hoa, mùa quả như mận, đào, lê… là nguồn gốc của mỹ danh “Cao nguyên trắng”; những làng bản trên triền núi, những vùng ruộng bậc thang kỳ vĩ; những vùng dược liệu, vùng hoa ngày một phát triển, được quy hoạch rõ nét. Nơi có những vùng quê yên bình, trù phú trải rộng hai bên bờ sông Chảy. Cùng với cảnh quan nhân sinh, Bắc Hà còn là miền đất bồi tích nhiều giá trị văn hóa và lịch sử lâu đời, nhiều di sản văn hóa được công nhận, trở thành sản phẩm du lịch thu hút du khách đến với Bắc Hà 4 mùa trong năm. Ông Hoàng Văn Khoa, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà khẳng định: Hiện nay Bắc Hà đang định hướng cho nhân dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng từ những cái nương đồi trồng ngô sang để trồng cây ăn quả, đặc biệt là cây mận tả van và cây lê. Đây là hai cây nông nghiệp mà ngoài đáp ứng nhu cầu cho khách tham quan mỗi dịp xuân về cũng là một cây ăn quả có giá trị về kinh tế rất cao.

Vườn mận ở xã Tả Van Chư hút khách du lịch mùa hoa nở

Với định hướng tạo những sản phẩm du lịch đặc trưng và khác biệt, trong suốt chặng đường đổi mới và phát triển, Đảng bộ, chính quyền huyện Bắc Hà luôn xác định - du lịch, dịch vụ là mũi nhọn và là 1 trong những khâu đột phá trong phát triển kinh tế xã hội tại địa phương. Bắc Hà cũng đặt ra những mục tiêu cao, quyết tâm đưa du lịch Bắc Hà cất cánh trong những năm tới như: đến năm 2025, tổng lượng khách du lịch đến Bắc Hà đạt 1,2 triệu lượt người; tổng doanh thu du lịch đạt trên 10.000 tỷ đồng và có khoảng 7.000 lao động trực tiếp hoặc gián tiếp làm việc trong lĩnh vực du lịch, có trên 250 cơ sở lưu trú, dịch vụ du lịch…/.

Trung Hiếu - Trung tâm Văn hóa, TT - TT Bắc Hà