Trình diễn then cổ trong Ngày hội Then Tày Bình Liêu. 

Vừa qua, tại huyện Bình Liêu (tỉnh Quảng Ninh), UBND huyện Bình Liêu phối hợp với Viện Việt Nam học và khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy diễn xướng then trong bối cảnh phát triển du lịch cộng đồng ở huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh”.

Bình Liêu là huyện biên giới của tỉnh Quảng Ninh với hơn 96% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Then Tày Quảng Ninh mà Bình Liêu là đại diện đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia năm 2013. Trong những năm qua, các cấp ngành cùng người dân đã có nhiều giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy vốn di sản quý giá này.

Toàn cảnh hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy diễn xướng then trong bối cảnh phát triển du lịch cộng đồng ở huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh”.

Ông Hoàng Ngọc Ngò, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Liêu chia sẻ, huyện đã tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh tuyên truyền, khơi dậy tình yêu của nhân dân với văn hóa truyền thống, huy động sức mạnh nhân dân trong công tác bảo tồn và phát huy các vốn quý về văn hóa, coi đây là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, động lực cho du lịch phát triển. Đến nay, huyện đã hoàn thành đề án bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa tiêu biểu tộc người Tày Bình Liêu phục vụ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Địa phương mong muốn được các nhà khoa học giúp định vị diễn xướng Then Bình Liêu trong vốn văn hóa chung của Việt Nam, khẳng định giá trị của diễn xướng Then Bình Liêu, cũng như chỉ ra những giải pháp để bảo tồn, phát huy giá trị quý báu của di sản.

Tiến sĩ Phạm Đức Anh, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ, diễn xướng Then Tày là một hình thức sinh hoạt văn hóa tâm linh tiêu biểu, đặc sắc, phản ánh một cách sinh động đời sống xã hội trong tiến trình hình thành và phát triển của người Tày ở miền biên viễn này. Trong Then, mọi sinh hoạt ở xã hội xưa đều được thể hiện thông qua hàng loạt những mẩu truyện thần thoại, những truyện cổ tích, những câu thành ngữ, tục ngữ, châm ngôn, tất cả đều được xâu chuỗi, miêu tả rất sinh động, logic thành từng tầng, từng lớp, từng giai đoạn của sự phát triển xã hội.

Hội thảo đã nhận được 22 tham luận và nhiều ý kiến trao đổi tại chỗ tập trung làm rõ những nội dung như: Diễn xướng then Bình Liêu trong dòng chảy chung của then; Then với phát triển du lịch cộng đồng; Bảo tồn và phát huy giá trị diễn xướng then trong bối cảnh hiện nay...

Hội thảo góp phần tôn vinh các giá trị di sản then, tập hợp các ý kiến của chuyên gia thảo luận về vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị di sản diễn xướng then nhằm phát triển du lịch cộng đồng; nêu bật vai trò và giá trị của then trong vấn đề phát triển bền vững văn hóa, xã hội và kinh tế của huyện Bình Liêu.

Hội thảo cũng chỉ rõ các cơ hội và thách thức đặt ra đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản diễn xướng then trong bối cảnh phát triển du lịch cộng đồng như hiện nay, đồng thời xây dựng mối liên kết và hợp tác giữa các bên liên quan để hỗ trợ phát triển văn hóa của địa phương.

Trước đó, các đại biểu đã tham gia điền dã, khảo sát và tìm hiểu thực tiễn, xem diễn xướng then nghi lễ, hoạt động của các câu lạc bộ hát then - đàn tính, hoạt động chế tác đàn tính, soạn lời then, trưng bày các hiện vật mang giá trị văn hóa gắn liền với then; Ngày hội Then Tày Bình Liêu, biểu diễn các trích đoạn nghi lễ then, trích đoạn sinh hoạt văn hóa gắn liền với then và ẩm thực của dân tộc Tày.

KC