Thành Hoàng Đế (Bình Định): Một di tích lịch sử thời Tây Sơn

Trong suốt một thời gian dài từ 1776 đến 1793 Thành là đại bản doanh của quân Tây Sơn và sau đó là kinh đô của chính quyền Trung ương Hoàng Đế Thái Đức – Nguyễn Nhạc. Thành Hoàng Đế nguyên là một tổng thể kiến trúc hình chữ nhật, gồm ba vòng thành: Thành  Ngoại, Thành Nội và Tử  Cấm Thành. Thành Ngoại có chu vi là 7.400m. Thành Nội còn được gọi là Hoàng Thành có hình chữ nhật dài 430m rộng 370m. Bên trong Thành Nội là Tử Cấm Thành cũng có hình chữ nhật dài 174m rộng 126m. Sau khi triều đại Tây Sơn thất bại, Gia Long - Nguyễn Ánh đã trả thù cực kỳ dã man đối với triều đại Tây Sơn. Thành Hoàng Đế, dấu tích một thời vàng son của Tây Sơn cũng bị phá đổ nát. Trên nền cũ của thành, nhà Nguyễn đã cho xây một khu lăng thờ 2 viên quan nhà Nguyễn chết ở đây là Võ Tánh và Ngô Tùng Châu, đây là một khu lăng mang phong cách Nguyễn điển hình nằm trong quần thể của di tích.

Thành Hoàng Đế là một di tích thành quách lịch sử nhắc nhở muôn đời sau về một thời oanh liệt của những người anh hùng áo vải cờ đào.