Đình Tân Lộc(Cà Mau): Một công trình kiến trúc cổ
Đình Tân Lộc là một công trình kiến trúc cổ nổi bật giữa làng quê thanh bình, với diện tích gần 4.000m2, tọa lạc ngay trên ngã ba Rạch Bà Đệ. Đình Tân Lộc được vua Tự Đức phong sắc vào năm 1864. Đình thờ Thần Hoàng Bổn Cảnh và là nơi tổ chức những lễ hội truyền thống, cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Theo cổ lệ tín ngưỡng của người dân Tân Lộc, hằng năm, nơi đây diễn ra 2 lễ hội quan trọng, đó là cúng tế các vị anh hùng liệt sĩ đã từng hoạt động cách mạng tại ngôi đình này vào ngày 27/7 dương lịch và lễ Kỳ yên (Hạ điền) vào ngày 17, 18/2 âm lịch, gồm các lễ như: Tế vong linh các anh hùng liệt sĩ, tế Thần nông, Chánh tế, tút yết...
Hai năm đáo lệ một lần và những lần như vậy đều có tổ chức làm lễ “xây chầu”, hát bội thâu đêm suốt sáng để cho ông già, bà lão lẫn trẻ em đến xem tuồng tích.
Nằm ngay ngã ba sông, nơi thiên thời - địa lợi - nhân hòa nên khí hậu ở đây quanh năm thoáng mát. Xung quanh ngôi đình, hoa Hoàng hậu leo kín, bông hoa đỏ rực. Vào mùa cây trái, nhất là mùa xoài sai trái trĩu quả. Tiền diện ngôi đình hướng ra dòng sông Bà Đặng chảy êm đềm, càng tôn thêm nét thanh tú, bề thế của ngôi đình. Đến đình Tân Lộc, khách thập phương sẽ cảm nhận được sự thư thái, an nhàn khi ngồi dưới bóng cây râm mát, tận hưởng ngọn gió mát rượi từ dòng sông và hít thở bầu không khí trong trẻo của miền quê sông nước hữu tình.
Những người yêu thích nghệ thuật kiến trúc chắc chắn sẽ thích thú vô cùng, khi chiêm ngưỡng ngôi đình Tân Lộc với đường nét, kiểu dáng đậm phong cách Nam bộ độc đáo. Đình thiết kế theo lối cổ lầu (tam tòa), mái lợp ngói tiểu, nền gạch hoa trông vừa cổ kính lại vừa tao nhã. Phần mái của trung diện và hậu diện được trang trí hoa văn cá hóa rồng, lưỡng long tranh châu trông rất đẹp mắt và tinh xảo. Bên trong đình, những bức hoành phi, câu đối được sơn son thếp vàng rực rỡ. Địa thế hài hòa cùng vạn vật, cộng với lối kiến trúc đặc sắc, đã làm nên một ngôi đình Tân Lộc thật ấn tượng trong lòng người dân khi đến viếng thăm và cúng đình.
Với những giá trị tốt đẹp về văn hóa lịch sử cũng như nghệ thuật, đình Tân Lộc đã được các ngành chức năng khảo sát để công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. Hằng năm, vào kỳ lễ hội, người người từ khắp nơi lại quây quần dưới ngôi đình cầu nguyện mọi điều tốt lành, xem hát bội và thưởng thức những loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống, nhằm ôn lại quá khứ hào hùng và hướng tới một tương lai tốt đẹp.
