Toàn cảnh Đền Kiếp Bạc.

Điều này không chỉ nhằm phát triển kinh tế, du lịch xanh bền vững, mà còn lan tỏa hình ảnh thành phố Cảng văn minh, thân thiện, đáng sống.

Thế mạnh riêng có

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng Trần Thị Hoàng Mai cho biết: Hải Phòng hôm nay sở hữu một kho tàng di sản văn hóa phong phú, đa dạng; là địa phương có bề dày lịch sử, truyền thống văn hóa gắn với những phong tục tốt đẹp; từ những di tích lịch sử mang dấu ấn hào hùng của dân tộc đến các công trình kiến trúc cổ kính,... tất cả đều là những tài sản vô giá, tạo nên bản sắc riêng biệt.

Thành phố có hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể dày đặc với 3.981 di tích, trong đó có 2 di sản thế giới liên tỉnh, 9 di tích, cụm di tích quốc gia đặc biệt, 257 di tích quốc gia, 722 di tích cấp thành phố và 33 bảo vật quốc gia. Bên cạnh đó, Hải Phòng có 2 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh là: Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt (Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại) và Hát Ca trù (Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp) cùng 24 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và 1.289 lễ hội.

Đáng chú ý, ở Hải Phòng, gần như mùa nào trong năm cũng có những lễ hội tiêu biểu đặc sắc; đây chính là tài nguyên tiêu biểu, độc đáo, góp phần nâng cao sức hấp dẫn cho điểm đến, từng bước thúc đẩy du lịch văn hóa thành phố phát triển.

Hành động cụ thể, bài bản

Với phương châm biến di tích, di sản trở thành tài nguyên nhân văn, tạo giá trị kinh tế, thành phố đã phê duyệt, đồng ý chủ trương khai thác các giá trị di sản với các đề án, kế hoạch, chương trình cụ thể như Đề án Sân khấu truyền hình; kế hoạch Sáng đèn Nhà hát với việc dàn dựng và tổ chức các chương trình nghệ thuật tại Di tích quốc gia Nhà hát thành phố. Tại phía tây thành phố, các di tích xếp hạng đã được gắn mã QR, có địa phương đã thiết lập được hệ thống cơ sở dữ liệu và bản đồ số di tích để giới thiệu, quảng bá, phổ biến thông tin di sản đến nhân dân, du khách.

Nhiều tuyến, điểm du lịch được hình thành trên cơ sở khai thác các giá trị di sản văn hóa địa phương như các tuyến du lịch chuyên đề: Danh nhân đất Việt, Danh nhân triều Trần, Dòng thiền phái Trúc Lâm, Con đường khoa cử Việt, Làng nghề; các tuyến du lịch tham quan tìm hiểu di tích lịch sử văn hóa, cách mạng và tâm linh...

Bên cạnh đó, trong 5 năm qua, thành phố Hải Phòng, tỉnh Hải Dương (trước đây) đã thu hút, mời gọi đầu tư xây dựng nhiều khách sạn 5 sao và các trung tâm thương mại lớn; các dự án du lịch lớn khác tại Cát Bà, Đồ Sơn và khu vực phía tây thành phố; công viên sinh thái Vũ Yên… làm thay đổi hẳn vị thế du lịch Hải Phòng trên bản đồ du lịch của đất nước và quốc tế.

Từ năm 2021 đến nay thành phố đã đầu tư gần 38 tỷ đồng để tu sửa, tôn tạo 16 di tích quốc gia, 54 di tích cấp thành phố; huy động xã hội hóa hơn 146 tỷ đồng; thực hiện 181 lượt đầu tư tu bổ, tôn tạo di tích và đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông kết nối tại các di tích với tổng số tiền hơn 3.000 tỷ đồng.

Nhờ đó, các di sản, di tích của Hải Phòng đang trở thành điểm đến hấp dẫn, đóng góp tích cực vào tăng trưởng dịch vụ, thương mại. Tính riêng 8 tháng năm 2025, thành phố đã đón hơn 10,8 triệu lượt khách du lịch, tăng khoảng 29% so với cùng kỳ, trong đó khách quốc tế ước đạt hơn 763.000 lượt, tăng hơn 8,7% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc khai thác, phát huy tiềm năng, lợi thế của các di sản văn hóa trên địa bàn thành phố còn chưa tương xứng, hạ tầng du lịch-dịch vụ còn hạn chế; sản phẩm du lịch gắn với di sản chưa thật sự phong phú và đặc sắc; công tác truyền thông quảng bá chưa thật sự rộng rãi, mạnh mẽ; nguồn nhân lực làm du lịch chưa bài bản, chuyên nghiệp.

Theo bà Trần Thị Hoàng Mai, xác định xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm du lịch biển, văn hóa và di sản tầm khu vực, quốc tế là đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ 2025-2030, mục tiêu đón khách du lịch đến năm 2030 đạt 25 triệu lượt người là một thách thức không nhỏ. Thành phố đã đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp phát triển du lịch biển, di sản và văn hóa gắn với hội nhập quốc tế, như: Xây dựng Cát Bà thành “đảo xanh”, điểm đến sinh thái-nghỉ dưỡng đẳng cấp; Đồ Sơn thành trung tâm du lịch đa chức năng; Côn Sơn- Kiếp Bạc thành trung tâm du lịch văn hóa, tâm linh quốc tế.

Cùng với đó, Hải Phòng chú trọng cải thiện hạ tầng giao thông để kết nối Cát Bà-Đồ Sơn-Côn Sơn-Kiếp Bạc thành chuỗi không gian du lịch biển-đảo-di sản tâm linh, gắn với giá trị lịch sử, văn hóa, bản sắc vùng duyên hải Bắc Bộ. Đồng thời, thành phố chủ động nghiên cứu đề xuất chính sách khuyến khích mở thêm nhiều đường bay kết nối trực tiếp Hải Phòng với các trung tâm kinh tế, du lịch lớn trong nước và châu Á; triển khai phong phú hoạt động ngoại giao văn hóa, đẩy mạnh công tác thông tin đối ngoại, tăng cường xúc tiến, quảng bá du lịch; phát huy những tiềm năng, thế mạnh và các sản phẩm hấp dẫn, đặc biệt là với di sản thế giới Vịnh Hạ Long-Quần đảo Cát Bà, di sản văn hóa thế giới Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc.

Xuân trường