Phát triển gắn với bảo tồn hệ sinh thái

Xã Kim Anh được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã: Minh Trí, Minh Phú và Tân Dân (huyện Sóc Sơn cũ). Đây cũng là khu vực sở hữu lợi thế vượt trội về tài nguyên tự nhiên, với diện tích rừng lớn, môi trường sinh thái trong lành, cảnh quan đồi núi đa dạng, được ví như “lá phổi xanh” phía Bắc của Thủ đô.

Du khách tham quan Khu du lịch Thiên Phú Lâm tại xã Kim Anh (thành phố Hà Nội). Ảnh: Tùng Nguyễn

Bên cạnh cảnh quan thiên nhiên phong phú, trên địa bàn xã Kim Anh còn có hơn 60 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có 1 di tích cấp quốc gia, 4 di tích cấp TP và 30 lễ hội truyền thống. Cùng với đó là hệ thống hơn 130 cơ sở lưu trú (homestay, villa, resort) phát triển mạnh trong những năm gần đây đã tạo nền tảng quan trọng để xã Kim Anh thu hút du khách và phát triển du lịch bền vững.

Trưởng phòng Kinh tế xã Kim Anh Nguyễn Văn Huynh cho biết, trong 5 năm gần đây, xã Kim Anh đã trở thành điểm đến du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng ven đô phát triển nhanh nhất khu vực Sóc Sơn cũ. Bình quân hàng năm, có hàng triệu du khách ghé thăm các điểm du lịch trên địa bàn xã. Hiện nay, xã Kim Anh đang tập trung phát triển 4 dòng sản phẩm du lịch đặc trưng: du lịch nghỉ dưỡng sinh thái; du lịch trải nghiệm - giáo dục môi trường; du lịch cộng đồng; du lịch thể thao - giải trí ngoài trời, bao gồm các hoạt động đạp xe địa hình, chạy trail, cắm trại và team building có kiểm soát.

Với đặc trưng địa hình thuộc rừng phòng hộ của TP Hà Nội, địa phương tổ chức hoạt động du lịch theo 3 vùng chức năng rõ ràng: vùng lõi bảo vệ rừng (hạn chế tối đa du lịch), vùng sinh thái nghỉ dưỡng (cho phép cơ sở lưu trú theo tiêu chuẩn sinh thái) và vùng dịch vụ - thương mại - cộng đồng. “Chúng tôi luôn xác định bảo tồn hệ sinh thái là nhiệm vụ hết sức quan trọng, từ đó có các chương trình, kế hoạch để bảo đảm vừa khai thác tài nguyên phù hợp cho phát triển du lịch nhưng vẫn không làm tổn hại đến tài nguyên, môi trường…” - ông Nguyễn Văn Huynh chia sẻ.

Khai thác tiềm năng “du lịch xanh”

Mặc dù đã có được những kết quả tích cực, tuy nhiên, không thể phủ nhận phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn xã Kim Anh vẫn còn những hạn chế. Nổi cộm là việc phát triển các điểm đến vẫn còn nhỏ lẻ, tự phát, thiếu quy hoạch đồng bộ. Cơ sở hạ tầng phụ trợ cho phát triển du lịch vẫn còn thiếu và chưa đồng bộ…

Nhằm hỗ trợ xã Kim Anh khai thác tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch sinh thái, vừa qua, Sở Du lịch Hà Nội đã tổ chức đoàn khảo sát, kết nối điểm du lịch của xã Kim Anh với các DN lữ hành của TP Hà Nội. Đây là hoạt động có ý nghĩa quan trọng, nhằm cụ thể hóa các chủ trương phát triển du lịch Thủ đô.

Chủ tịch Liên chi hội Du lịch xanh Việt Nam Phùng Quang Thắng cho rằng, xã Kim Anh có tiềm năng lớn để phát triển du lịch xanh. Và để hiện thực hóa được mục tiêu này, địa phương cần tiếp cận một hệ sinh thái trên toàn xã; đầu tư sản phẩm khác biệt và trải nghiệm xanh. Trước hết, xã cần đào tạo được một nguồn nhân lực xanh từ cộng đồng; tạo nhiều sản phẩm OCOP thân thiện môi trường để phục vụ du khách; chuẩn hóa quy trình đón khách, kiến thức môi trường, giao tiếp kể chuyện; ứng dụng công nghệ số kể câu chuyện chân thực về vùng đất Kim Anh…

Cùng chung quan điểm, TS Vũ Văn Tuyên, cố vấn phát triển du lịch cho rằng, định hướng xây dựng Kim Anh thành khu sinh thái, nghỉ dưỡng ven đô là hoàn toàn phù hợp. Ông cũng đánh giá cao 3 vùng chức năng của địa phương, bởi đây là tiền đề cho mô hình du lịch bền vững với rừng là trục lõi. “Các sản phẩm chủ lực như wellness retreat, trekking nhẹ, thiền rừng hay giáo dục đa dạng sinh học đều có khả năng tiếp cận tốt với thị trường khách Nhật, Hàn, Singapore và nhóm chuyên gia quốc tế đang sống tại Hà Nội” - TS Vũ Văn Tuyên bày tỏ quan điểm.

Cũng theo vị cố vấn phát triển du lịch, xã Kim Anh có thể xây dựng chuỗi sản phẩm quy chuẩn dành cho khách quốc tế như gói Forest & Culture, Green Weekend for Expats hay tour di sản một ngày. Khi được quảng bá bằng nhiều ngôn ngữ và tích hợp trên nền tảng số, các sản phẩm này sẽ trở thành lựa chọn hấp dẫn cho khách quốc tế lưu trú tại Hà Nội muốn tìm một điểm xanh, sạch, gần gũi văn hóa và thuận tiện di chuyển.

Từ cam kết đến hành động

Để có thể khai thác được tiềm năng du lịch sinh thái, điều cần làm hiện nay là xã Kim Anh phải mở rộng kết nối với thị trường. Bên cạnh đó, phải làm sao để phát triển mà không xâm phạm tài nguyên, đánh mất cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp. Một số chuyên gia khuyến nghị, bảo tồn rừng là nền tảng để xã Kim Anh có thể phát triển lâu dài, bền vững lĩnh vực du lịch sinh thái. Ở đó, các quy định về mật độ xây dựng, quản lý lượng khách trekking mỗi ngày và yêu cầu hướng dẫn viên được đào tạo bài bản phải được triển khai nghiêm túc.

Đại diện nhiều DN tham gia đoàn khảo sát do Sở Du lịch Hà Nội tổ chức mới đây đều bày tỏ sự sẵn lòng hợp tác, cam kết xây dựng các gói tour độc đáo. Tuy nhiên, họ cùng kiến nghị chính quyền xã cần tăng cường quảng bá và cung cấp thông tin thống nhất về giá cả. Sản phẩm cần được làm một cách chuyên nghiệp hơn, kết hợp giữa nghỉ dưỡng, trekking và trải nghiệm văn hóa địa phương; định vị thương hiệu; đầu tư thêm vào các yếu tố như xử lý nước thải, cung cấp tiện ích cao cấp (bể bơi, khu spa mini) để xứng tầm với mức giá và kỳ vọng của khách phân khúc cao cấp; hình thành các cụm dịch vụ đồng bộ, có sự quản lý chung giúp nâng cao hình ảnh tổng thể của điểm đến.

Phó Chủ tịch UBND xã Kim Anh Đoàn Hiệp khẳng định, chính quyền xã sẵn sàng đồng hành cùng DN để xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch chuyên nghiệp, hấp dẫn và gắn kết cộng đồng. Với sự hỗ trợ của Sở Du lịch Hà Nội, sự tham gia của DN lữ hành và tinh thần quyết tâm của người dân, Kim Anh có đủ điều kiện để trở thành điểm đến sinh thái, nghỉ dưỡng ven đô tiêu biểu của Hà Nội trong những năm tới. Từ tiềm năng sẵn có đến chiến lược bài bản, từ cam kết bảo tồn rừng đến yêu cầu nâng chất dịch vụ, xã Kim Anh đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ. Khi rừng được giữ, cộng đồng được hưởng lợi và sản phẩm du lịch đạt chuẩn quốc tế, “lá phổi xanh phía Bắc Thủ đô” sẽ không còn ngủ quên mà trở thành điểm hẹn mới của du khách trong hành trình khám phá Hà Nội.

Tùng Nguyễn