Phố sách trở thành địa chỉ quen thuộc trong hoạt động tham quan, trải nghiệm của học sinh.

Song, thời gian gần đây, xu hướng du lịch mới tại các phố sách, đường sách của người trẻ đã góp phần tạo nên những điểm hẹn văn hóa, không gian sáng tạo và trải nghiệm cộng đồng.

Ba địa điểm nổi bật nhất cho xu hướng này chính là: Đinh Lễ, Phố Sách 19/12 (Hà Nội) và Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh. Từ đây, có thể nhận thấy diện mạo của một xu hướng du lịch văn hóa gắn với sách đang được giới trẻ đón nhận và tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ.

Trước đây, giới trẻ thường gắn việc đi chơi với các trung tâm thương mại, quán cà-phê, khu vui chơi giải trí... thì nay, không ít người đã đưa phố sách, đường sách vào lịch trình du lịch. Ngay cả những du khách từ nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước khi đến các đô thị lớn cũng đều ghé thăm không gian sách.

Theo phân tích từ các chuyên gia, xu hướng này hình thành từ nhiều yếu tố, đó là: nhu cầu khám phá và phát triển bản thân; sức hấp dẫn của không gian phố sách được thiết kế đẹp, hài hòa, trở thành nơi lý tưởng để check-in; đổi mới từ các hoạt động văn hóa đi kèm như tọa đàm tác giả, triển lãm sách, giao lưu nghệ thuật…

Nhắc đến phố sách ở Hà Nội, không thể bỏ qua Đinh Lễ, con phố nhỏ nằm ngay cạnh Hồ Gươm, đã tồn tại nhiều chục năm như “thiên đường sách” của bao thế hệ. Đinh Lễ gây thương nhớ bằng những gian hàng sách san sát, sách xếp cao đến tận trần, lối đi hẹp chỉ đủ một người lách qua. Ở đó, hương giấy mới xen lẫn hương thời gian tạo nên cảm giác vừa quen, vừa lạ.

Sức hút của phố sách này nằm ở sự đa dạng và giá cả hợp lý. Từ sách giáo khoa, tham khảo, đến tiểu thuyết, truyện dịch, sách ngoại văn, sách thiếu nhi… đều có đủ. Nhiều bạn trẻ coi việc ghé Đinh Lễ như một “nghi thức” mỗi dịp nhập học, mùa thi, hoặc đơn giản là khi muốn tìm cho mình một cuốn sách phù hợp.

Nhiều du khách từ các tỉnh xa và nước ngoài khi về Thủ đô cũng tranh thủ dạo phố Đinh Lễ để cảm nhận không khí náo nhiệt mà gần gũi, bình dị. Phố Sách 19/12 lại mang đến ấn tượng về sự đổi mới.

Nằm ngay trung tâm Hà Nội, con phố được quy hoạch khang trang với các dãy nhà sách đồng bộ, có khu vực ngồi đọc, quán cà-phê, không gian tổ chức sự kiện. Đây là một trong những phố sách được đầu tư bài bản nhất cả nước.

Điều làm nên sức hút của phố sách này chính là trải nghiệm đa dạng: bạn có thể chọn một cuốn sách mới ra mắt, ngồi dưới bóng cây đọc vài trang, thưởng thức ly cà-phê, rồi tham dự một buổi ra mắt sách, giao lưu tác giả, hay đơn giản là đi dạo và chụp ảnh.

Không gian sạch đẹp, nhiều tiện ích khiến nơi đây được ví như điểm hẹn văn hóa của Hà Nội. Phố Sách 19/12 còn tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa gắn với khuyến đọc, tri ân lịch sử, khơi dậy tình yêu quê hương đất nước qua từng cuốn sách, hướng tới không gian giáo dục cộng đồng.

Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh chỉ sau vài năm đi vào hoạt động đã trở thành địa chỉ văn hóa. Với thiết kế hiện đại, nhiều gian hàng đẹp mắt, không gian rộng thoáng, đường sách vừa là nơi mua bán, đồng thời trở thành không gian sáng tạo, thường xuyên tổ chức triển lãm sách, hội thảo, các chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật.

Giới trẻ đặc biệt yêu thích sự cởi mở, năng động, gần gũi của không gian. Họ đến đây để mua sách, để gặp gỡ bạn bè, để tham gia workshop, hoặc chỉ để dạo chơi giữa những gian sách rực rỡ. Đường sách đã chứng minh rằng, khi có sự đầu tư đúng hướng, sách hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn.

Phố sách trở thành địa chỉ quen thuộc trong hoạt động tham quan, trải nghiệm của học sinh.

Theo Ban Quản lý Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh, sáu tháng đầu năm 2025, tổng doanh thu đạt hơn 31,3 tỷ đồng, tăng 8,63% so với năm trước. Phố Sách 19/12 dù chưa có số liệu tổng kết cụ thể về doanh thu hay lượng khách, song những hoạt động thường niên, tiêu biểu như chuỗi sự kiện “Sách mở rộng thế giới tư duy” năm 2025 đã thu hút sự tham gia đông đảo của bạn đọc.

Từ tọa đàm, giao lưu tác giả, đến hội thi vẽ tranh theo sách, sân khấu hóa nội dung sách. Cùng với đó, phố Đinh Lễ vẫn luôn đông đúc, tạo nên nét đặc trưng khó thay thế. Mỗi nơi có nét đặc thù riêng, song các không gian sách đều góp phần tạo nên xu hướng du lịch văn hóa mới mẻ, thu hút giới trẻ và du khách.

Song, nhìn nhận khách quan, ở từng mô hình cũng đang bộc lộ những điểm cần khắc phục. Đinh Lễ có sức hút về giá rẻ, đa dạng nhưng hạn chế ở không gian chật hẹp, thiếu tiện ích, còn tình trạng sách lậu, sách in kém chất lượng.

Phố Sách 19/12 đôi khi mức độ thương mại hóa cao, giá sách ít ưu đãi, chưa tạo sự khác biệt vượt bậc so với các hiệu sách lớn. Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với thách thức duy trì sức hút lâu dài, tránh “hội chợ hóa”. Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa cho rằng, thành công của các phố sách, đường sách không nên chỉ đánh giá bằng doanh thu mà cần xét tới khả năng tạo dựng thói quen đọc và gắn kết cộng đồng.

Nhà phê bình văn hóa Nguyễn Thị Minh Thái nhận định: “Phố sách, đường sách là không gian công cộng đặc biệt, nơi sách cần được sống trong đời sống xã hội. Ở đó, người ta đến để trò chuyện, để trải nghiệm, để tìm thấy sự đồng điệu trong thế giới tinh thần”. Các chuyên gia xuất bản cũng nhìn nhận mô hình này như một hướng đi sáng tạo để ngành sách vượt qua khó khăn.

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, chia sẻ: “Phố sách, đường sách chính là nơi đưa ra những cách tiếp cận bạn đọc mới, giúp xuất bản phẩm gần hơn với đời sống thực tiễn. Qua đó, sách vừa là sản phẩm tri thức, đồng thời trở thành một phần của không gian văn hóa du lịch".

PGS, TS Phạm Xuân Thạch (Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng: “Nếu chỉ dừng lại ở việc biến phố sách thành nơi check-in, chụp ảnh thì sức hút sẽ sớm suy giảm. Sự cạnh tranh của sách điện tử và thói quen đọc trên nền tảng số cũng là vấn đề đáng bàn. Thế hệ trẻ ngày nay dễ dàng tìm kiếm kiến thức qua internet, do đó để giữ chân họ, các phố sách phải đổi mới cách thức tổ chức, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa không gian đọc tĩnh lặng và hoạt động trải nghiệm sinh động”.

Để các phố sách, đường sách phát triển bền vững, các chuyên gia đề xuất một số giải pháp, gồm: Tăng cường chất lượng nội dung; đa dạng hóa dịch vụ; liên kết chặt chẽ với du lịch; sát sao trong quản lý bản quyền, chống sách giả; khuyến khích sáng tạo của giới trẻ và tích cực ứng dụng công nghệ số. Từ xu hướng du lịch mới tại phố sách, đường sách cho thấy văn hóa đọc đang chuyển động theo cách mới.

Nếu được đầu tư đúng hướng, những không gian này hoàn toàn có thể trở thành điểm hẹn văn hóa, góp phần bồi đắp vẻ đẹp tâm hồn, lan tỏa tri thức và khẳng định bản sắc Việt Nam trong dòng chảy hội nhập.

Bài và ảnh: Mai Lữ