Workshop làm bánh sừng trâu của đồng bào Cơ Tu thu hút nhiều trường học cho học sinh tham gia trải nghiệm.

Ấn tượng các tour phục hồi truyền thống cũ

Tận dụng lợi thế về khí hậu, cảnh sắc thiên nhiên, nhất là “quốc bảo” sâm Ngọc Linh, đầu tháng 8 vừa qua, xã Trà Tập vừa khai trương tour du lịch trải nghiệm “Huyền thoại sâm Ngọc Linh” sau thời gian dài ấp ủ. Tour kéo dài 2 ngày-1 đêm với lịch trình gồm: Đền thờ thần sâm làng Kon Pin (xã Trà Linh), vườn sâm Ngọc Linh (thôn Măng Lùng, xã Trà Linh) và kết thúc ở điểm săn mây Tăk Pổ (xã Trà Tập). Trong hành trình, du khách được trải nghiệm leo rừng, lên tận vườn sâm ở độ cao hơn 1.800 m cùng đồng bào chăm sóc, thu hoạch sâm. Đặc biệt, du khách được thưởng thức các món ăn truyền thống chế biến từ sâm, giao lưu văn hóa với đồng bào Xơ Đăng, đêm đến dựng lều ngủ giữa đại ngàn và săn mây vào sáng sớm.

Anh Ngô Thanh Hải (đến từ tỉnh Khánh Hòa) là một trong những du khách tham gia tour đầu tiên chia sẻ: “Không đơn thuần là vui chơi, qua chuyến đi tôi còn được khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào, được tận tay chọn mua những củ sâm quý về cho gia đình”. Còn với chị Phạm Thị Thu Mai (SN 1992, trú phường Hải Châu, TP Đà Nẵng), cảm giác được ăn ngủ giữa đại ngàn, ngắm mây phủ đỉnh núi vào sáng sớm là trải nghiệm đáng nhớ.

Bà Hồ Thị Thúy Ngân, Giám đốc Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp dược liệu Trà Tập, đơn vị khởi xướng tour du lịch “Huyền thoại sâm Ngọc Linh” kỳ vọng: “Thông qua tour du lịch, du khách sẽ được hiểu rõ hơn về giá trị sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu quý bản địa, từ đó quảng bá rộng rãi để nâng cao giá trị, đồng thời giúp nâng cao thu nhập, tạo sinh kế bền vững cho đồng bào”.

Từ một loại bánh truyền thống chỉ xuất hiện trong các dịp lễ, Tết hoặc mâm cúng tổ tiên, giờ đây, bánh sừng trâu của đồng bào Cơ Tu đã vượt ra khỏi buôn làng, có mặt trong các workshop phục vụ du lịch. Tại Khu du lịch Leaf Village & Farm - Làng Lá (thôn Nam Mỹ, phường Hải Vân), những workshop làm bánh sừng trâu thường xuyên được tổ chức cho du khách. Đặc biệt, nhiều trường mầm non, tiểu học cũng “đặt hàng” để học sinh có thêm trải nghiệm. Đại diện Leaf Village & Farm - Làng Lá cho biết, để workshop đạt hiệu quả, những người tổ chức đã tìm đến các gia đình người Cơ Tu có khả năng hướng dẫn, chia sẻ cách làm bánh để cùng trò chuyện với du khách khi tham gia trải nghiệm.

Là nơi hiếm hoi còn giữ nghề thủ công đan võng, đảo Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp) đang đẩy mạnh những tour du lịch cộng đồng gắn với workshop về cây ngô đồng. Trong đó những người trẻ cùng chí hướng bảo tồn và phát triển du lịch bản địa như chị Lê Thị Bích Công (SN 1992) và Nguyễn Thị Hồng Thúy (SN 1994, cùng trú xã Tân Hiệp) đã sáng lập mô hình sinh kế cộng đồng có tên Mộc Chàm. Theo chị Công, từ tháng 5 đến nay, Mộc Chàm đã tổ chức 8 buổi workshop “Giữ sợi - Giữ nghề” cho khoảng 100 du khách. Khách được tìm hiểu về nghề thủ công truyền thống, được hướng dẫn cách se sợi, đan võng, làm các sản phẩm thủ công từ cây ngô đồng.

“Bên cạnh gìn giữ nghề đan võng, Mộc Chàm đang phát triển sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ nguyên liệu bản địa nhằm khai thác hiệu quả nguồn nguyên liệu địa phương, góp phần xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, bền vững”, chị Công cho biết.

Tập huấn kỹ năng cho người dân

Hiểu được vai trò, tầm quan trọng của người dân trong phát triển du lịch cộng đồng, các địa phương đang tích cực bồi dưỡng, tập huấn giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng làm du lịch cho nhóm đối tượng này. Tại xã Trà My, thực hiện nghị quyết về “Phát triển du lịch giai đoạn 2019-2025, định hướng đến năm 2030”, chính quyền địa phương đã mở 2 lớp tập huấn nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng về du lịch cho cộng đồng cho gần 100 người dân. Nhờ đó, người dân trên địa bàn đã cởi bỏ tâm lý e ngại, mạnh dạn đón tiếp khách. Tính đến nay, thôn Long Sơn (xã Trà My) có CLB Cồng chiêng với 26 thành viên, có 7 hộ dân trong thôn phục dựng nhà sàn truyền thống để cung cấp dịch vụ ẩm thực, lưu trú cho du khách. Trong khi đó, làng Cao Sơn (xã Trà My) cũng đã đón nhiều đoàn khách từ các tỉnh, thành phố đến tham quan, du lịch. Nhờ đó, đồng bào Ca Dong bán thêm được nhiều sản vật địa phương như mật ong rừng, rau rừng, các sản phẩm đan lát thủ công để nâng cao thu nhập.

Có kinh nghiệm làm du lịch, biết được ngôn ngữ chính là chìa khóa giao tiếp, chị Đinh Thị Thìn (SN 1989, xã Sông Kôn), người sáng lập Acu Homestay & Tours từng mở lớp dạy tiếng Anh giao tiếp cơ bản cho người dân giúp bà con làm du lịch. Nội dung gồm những kiến thức cơ bản về du lịch cộng đồng, kỹ năng đón tiếp, thuyết trình, hướng dẫn, viết bài truyền thông. “Tôi mong muốn mở thêm nhiều khóa nâng cao năng lực cho đội ngũ người địa phương làm du lịch cộng đồng để giúp đời sống của nhiều người, nhất là đồng bào Cơ Tu vơi bớt những khó khăn”, chị Thìn tâm sự.

Bài và ảnh: Ánh Dương