Quảng Ninh: Hành trình đến các điểm di tích
Huyện Đông Triều là cửa ngõ của Quảng Ninh, cách Hà Nội khoảng 100km. Tại đây, với điểm dừng chân đầu tiên này, du khách có thể đến thăm quần thể đền, chùa và lăng mộ các vua Trần thuộc xã An Sinh và một số xã lân cận. Quần thể này nằm trong một khu đất có bán kính tới 20km với hệ thống lăng mộ được xây dựng để thờ 11 vị vua nhà Trần cùng nhiều công trình tôn giáo linh thiêng khác. Đền Sinh nằm ở khu vực trung tâm của di tích là nơi thờ 8 vị vua nhà Trần. Am - chùa Ngoạ Vân nằm trong quần thể này lại ở độ cao gần 500m so với mực nước biển, nơi khởi đầu của dãy núi Bảo Đài chạy suốt dãy Yên Tử. Am là nơi vua Trần Nhân Tông tu hành và hoá Phật. Nổi bật trong quần thể di tích này còn có chùa Quỳnh Lâm thuộc xã Tràng An - một ngôi chùa cổ có lịch sử huy hoàng, từng là trung tâm phật giáo, nơi đào tạo tăng ni lớn nhất cả nước dưới thời Trần…
Sau khi thăm quần thể lăng mộ nhà Trần ở Đông Triều và Khu di tích lịch sử danh thắng Yên Tử (Uông Bí), du khách có thể đến với Khu di tích Chiến thắng Bạch Đằng ở TX Quảng Yên, nơi ghi dấu những chiến công chống giặc ngoại xâm lẫy lừng của dân tộc. Khu di tích này vừa được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt cùng với Khu di tích lịch sử danh thắng Yên Tử. Trong khu di tích chiến thắng Bạch Đằng, ngoài hệ thống đình, đền, miếu - nơi thờ các vị anh hùng đã có công trong chiến thắng năm xưa còn có 3 bãi cọc (bãi cọc Yên Giang, bãi cọc Đồng Vạn Muối và bãi cọc Đồng Má Ngựa) là những chứng tích sinh động về chiến trận ác liệt năm xưa. Trên mảnh đất diễn ra trận đại thắng Bạch Đằng năm 1288 có đền thờ Trần Hưng Đạo. Bên cạnh đền là miếu Vua Bà - nơi thờ bà cụ bán nước, người đã chỉ dẫn cho Trần Hưng Đạo lịch triều con nước, địa thế dòng sông để cắm cọc đánh giặc. Không chỉ có vậy, du khách còn thú vị hơn khi khám phá hệ thống đình, chùa, miếu, nhà thờ họ ở TX Quảng Yên, trong đó có nhiều đình, nhà thờ họ được công nhận di tích cấp quốc gia, cấp tỉnh, gắn với lịch sử quai đê, lấn biển lập ấp, lập làng của người dân nơi đây.
Trên cung đường hành trình du lịch văn hoá lịch sử ở Quảng Ninh, qua TP Hạ Long, du khách có thể thăm cụm di tích và danh thắng núi Bài Thơ. Chinh phục đỉnh cao hơn 100m của núi Bài Thơ, du khách sẽ tận hưởng khung cảnh kỳ vĩ của Vịnh Hạ Long với biển nước mênh mang, đảo đá nhấp nhô, những con thuyền, con tàu bình lặng điểm xuyết trên mặt vịnh. Dưới chân núi là Đền thờ Đức ông Trần Quốc Nghiễn, con trai cả của Trần Hưng Đạo, vị tướng tài ba, dũng mãnh trong cuộc chiến chống quân Nguyên. Cùng toạ lạc dưới chân núi Bài Thơ có chùa Long Tiên - ngôi chùa lưu giữ được rất nhiều hiện vật giá trị, nhất là toà Cửu Long có niên đại thời Lê.
Từ Hạ Long, du khách xuôi về TP Cẩm Phả để thăm đền Cửa Ông. Ngôi đền toạ lạc trên một ngọn núi thấp trông ra Vịnh Bái Tử Long. Đền gồm có đền Hạ, đền Trung và đền Thượng tạo thành một quần thể kiến trúc hình chân vạc. Đền thờ danh tướng Trần Quốc Tảng cùng gia thất của ông và nhiều danh tướng thời Trần. Từ đền Cửa Ông đến huyện Vân Đồn chỉ mất thêm 7km. Nơi đây trên các đảo lớn, nhỏ còn có những dấu tích của Thương cảng cổ Vân Đồn - cảng ngoại thương đầu tiên ở nước ta. Vân Đồn còn là nơi để du khách đến với du lịch tâm linh bởi các đình, đền, chùa. Chùa Cái Bầu ở xã Hạ Long, được xây dựng vào cuối năm 2009 trên nền chùa Phúc Linh (có từ thời Trần cách đây 700 năm), nơi đây còn có Thiền viện Giác tâm, một trong hai thiền viện phật giáo lớn của Quảng Ninh. Nhất là cụm di tích đình, chùa miếu trên đảo Quan Lạn gắn liền với chiến thắng quân Nguyên Mông năm 1288.
TP Móng Cái - mảnh đất địa đầu Tổ quốc cũng là nơi trải nghiệm thú vị cho du khách trong chuỗi hành trình du lịch văn hoá, lịch sử, tâm linh. Nơi đây có đình Trà Cổ được xây dựng vào năm Quang Thuận thứ 2 của đời Hậu Lê (1461) ở phường Trà Cổ, thờ 6 vị thành hoàng làng đã có công lập nên làng Trà Cổ xưa. Ngôi đình mang đậm phong cách kiến trúc thuần Việt dù ở ngay khu vực biên giới nước bạn Trung Quốc. Trong đình có nhiều bức võng chạm trổ tinh xảo được sơn son thếp vàng. Ở Móng Cái còn có chùa Xuân Lan ở xã Hải Xuân, chùa Nam Thọ ở phường Trà Cổ đều là những di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia với những nét độc đáo riêng…
Những di tích được nhắc đến trên đây chỉ là một phần trong hệ thống các di tích lịch sử, văn hoá, của tỉnh. Bởi vậy, hãy đến với Quảng Ninh để khám phá, chắc chắn du khách sẽ cảm thấy thú vị hơn về mảnh đất, con người nơi đây./.